ADHD en de DSM

ADHD is in 1994 opgenomen in de DSM IV. De DSM IV en V zijn structureel gezien wanproducten. Frances voorzitter van de DSM IV werkgroep waarschuwt al voor het uitkomen van dit handboek dat het systeem twee ‘broodheren’ dient: het op een wetenschappelijke wijze classificeren van psychiatrische stoornissen enerzijds en het rangschikken van psychiatrische symptomen om te komen tot klinische diagnoses anderzijds. Verder wijzen ze erop dat verantwoorde wetenschappelijke criteria vooral discriminerend ten opzichte van andere categorieën moeten zijn, terwijl klinische criteria vooral volledig moeten zijn (in Breuk & Tilburg, 1993).

Een bijkomend probleem is dat de stoornissen zijn beschreven aan de hand van observeerbare symptomen teneinde tot overeenstemming te komen over de gebruikte terminologie. In de DSM IV en V wordt niet naar de oorzaak van symptomen gekeken of naar de samenhang er tussen. Dit zijn echter wel belangrijke voorwaarden voor het vaststellen van een juiste diagnose.

Psychiater Van der Gaag, vervent voorvechter van de DSM IV en V, heeft zich onlangs bekeerd. Hij noemt de DSM nu een bijbel met veel te veel stoornissen waarvan de criteria elkaar overlappen iets waarvoor Frances dus al begin jaren negentig waarschuwde. Hij wil een nieuw model ontwikkelen maar blijft het concept van observeerbare symptomen aanhangen.

Overigens kun je je afvragen of ADHD een psychiatrische stoornis is. Ik zou zeggen van niet. 0.a. het ik-besef en de beleving van tijd is bij ADHD niet aangetast. ADHD is een ontwikkelingsstoornis die zeldzaam zou moeten zijn.

Tijdens mijn 18 jaar op een mytylschool heb ik drie leerlingen met ADHD in mijn groepen gehad, daarnaast nog twee in het speciaal basisonderwijs. Druk gedrag is niet één op één synoniem met ADHD- problematiek en prikkelgevoeligheid kan heel andere oorzaken hebben. Mijn leerlingen hadden naast overbeweeglijkheid, onrust en prikkelgevoeligheid, grote problemen met impulscontrole, spanningsboog, afleidbaarheid, timing, coördinatie, richtingsgevoel, slapen, emotieregulatie en bijkomende dyslexie. ADHD is een complexe ontwikkelingsstoornis die zeldzaam is, het moet van jongs af aanwezig zijn (op driejarige leeftijd aantoonbaar) en de symptomen moeten niet aan andere oorzaken gelinkt kunnen worden. Ritalin moet een laatste redmiddel zijn als alle andere middelen niet helpen om een zeker evenwicht te vinden.